Het Zwemmerslichaam
… als we allemaal verschillend zijn, kan het dan ook dat de ene persoon fysiek meer aanleg heeft om sneller en makkelijker te zwemmen dan de ander? Het antwoord op deze vraag is volmondig JA – er zijn mensen die er nu eenmaal wat meer voor gebouwd zijn, we schreven bijvoorbeeld al eens over de Gorilla-test. Ben jij geen goede gorilla?
No worries, kijk om je heen in het zwembad en je weet meteen: er zijn hele volksstammen die er niet uitzien als een gorilla (of een Grieks standbeeld). Dus een minder geschikte bouw betekent uiteraard niet dat je dan maar een andere sport moet gaan doen. Sterker nog, voor anatomisch verschillende mensen zijn bij het zwemmen verschillende soorten voordelen te behalen. Verder lezen dus – hieronder alles over het Zwemmerslichaam!
Power to the slungel
Het typische zwemmerslichaam: felbegeerd voor de één, aanstelleritis in een te kleine Speedo voor de ander. Bij Zwemanalyse lijken we natuurlijk allemaal op Michael Phelps, Caeleb Dressel, Sarah Sjostrom of Kyra Toussaint[1]. Of dit zich vertaalt in onze zwemprestaties laten we natuurlijk lekker in het midden maar het zwemt wel lekker! Maar wat maakt een lichaam nu tot een geschikt lichaam om te zwemmen? Hier alvast een paar punten:
1.De gorilla-factor (ofwel ape index)
Ja toch nog even: dit is de verhouding tussen je spanwijdte en je lichaamslengte. De Romeinen hadden bedacht dat een index van 1 bij een ‘goed gebouwde man’ hoorde maar de Romeinen konden dan ook voor geen meter zwemmen; voor zwemmers[2] is een ape index boven de 1 wenselijk. Langere armen betekent meer stuwvlak, en dus ook langer en met meer power doorhalen.
2. Lange torso ten opzichte van de benen
Misschien zijn kortere benen niet altijd even handig bij het hardlopen maar who cares; een langere torso betekent dat je tijdens de doorhaal langer kracht kunt zetten. En vooral voor de mannen: minder benen = minder drag en dus meer snelheid.
Bewijs: onze René is ooit finaal naar huis gezwommen door een man met dwerggroei die de onderarmen en handen van iemand van normale lengte had. Met zijn (overigens indrukwekkende) hoeveelheid stuwkracht hoefde hij heel wat minder ‘lichaam’ door het water te trekken waardoor zijn snelheid een stuk hoger lag.
3.Flexibele enkels en grote voeten
In onze zwemtrainingen gebruiken we vaak zoomers. Well lo and behold: met die dingen kan je een stuk harder zwemmen! Dus hoe fijn is het als je met je flexibele enkels en schoenmaat 50 zo’n zoomer kan nabootsen? Voordeel dus – zelfs als je bedenkt dat amper 15% van je voortstuwing uit je benen komt. Hardlopers opgelet: niet forceren!
4.Flexibele schouders, ellebogen en polsen
Gaan we niet al te uitgebreid op in, maar ben jij in staat om op je eigen rug je eigen hand te schudden? Gefeliciteerd, jij bent best flexibel! En dat is een voordeel: met flexibele gewrichten ben je in staat om sneller en makkelijker je stuwvlakken in de goede (water-) richting te zetten – en dus kan je sneller zwemmen. Gaan we niet uitgebreider op in want don’t try this at home: er zijn tig manieren om te testen hoe flexibel je gewrichten zijn en we moedigen je zeker niet aan om te proberen als een slangenmens door het leven te gaan, er zijn eenvoudiger manieren om een blessure op te lopen!
5.Motorische controle
Doet jouw lichaam exact wat jij in je hoofd hebt? Kan jij elke fysieke beweging gecontroleerd uitvoeren? Dan ben jij snel in staat om je zwemtechniek eigen te maken – en dat is natuurlijk een voordeel. Jammer voor de mannelijke voetballers, helemaal top voor de ballerina’s en turnsters!
Ik vind dat ik dit allemaal mis, wat nu?
Niet getreurd, we hebben het niet voor niets over de slungels hierboven – met uitzondering van punt 5 dan. Ook wanneer je vindt dat je anatomisch minder begaafd bent om te zwemmen kun je in het voordeel zijn. Denk bijvoorbeeld aan het (tijdelijk) verhogen van je slagfrequentie, soms heel handig tijdens triatlons of wanneer je een flink stuk in open water zwemt; dat krijg je waarschijnlijk een stuk makkelijker voor elkaar. Iemand snel passeren of afschudden? Makkie! Door de golven rammen? Kom maar op! Sprintje met een mede-triatleet? Yes please! Daarnaast kan je er nog zo goed voor gebouwd zijn, als je niet over de kracht beschikt om voldoende druk op het water uit te oefenen kom je nog niet verder. Van een mooi bord kun je niet eten en kracht is trainbaar – voor iedereen!
Ga dus vooral zwemmen en leer op welke momenten je kracht hoort te zetten in je zwemslag, het levert je hoe dan ook heel veel op, zowel in termen van pure snelheid als energiebesparing voor het fietsen en lopen. Eens kijken of een ongetrainde mede-atleet met flexibele enkels, armen tot op zijn knieën en lange torso jou nog zo makkelijk bijhoudt. En hadden we al gezegd dat er heel veel ‘droog’ te oefenen valt? De sleutel zit vooral in de deltaspieren, triceps en latissimus dorsi. En de naam zegt het natuurlijk al: ook de borstspieren zijn goed om te trainen. Meer dan genoeg manieren om die te trainen!
De fysieke verschijning van een zwemmer
Zucht, zwijmel en kwijl… het zwemmerslichaam! Krijg je dat gratis als je maar gewoon een paar keer per week gaat zwemmen? Nou, ja en nee: er spelen een boel factoren een rol. Het staat als een paal boven water dat regelmatig zwemmen goed is voor je figuur, maar daarmee ben je er nog niet. Sterker nog, als je in archiefbeelden duikt van professionele zwemwedstrijden in de jaren 60 en 70 van vorige eeuw, zul je zien dat een boel zwemmers misschien fit, maar helemaal niet overdreven gespierd zijn.
Waarom dat is? Er werd toen nog niet aan krachttraining naast het zwemmen zelf gedaan. Daarnaast zwemmen de meeste mensen voor de lol en leven ze niet als een prof; dagelijks urenlang in het water doorbrengen heeft zo zijn impact op verbranding – water geleidt warmte ruim twintig keer beter dan lucht, go figure – en spieropbouw. Trainen, trainen, trainen dus: zowel in het zwembad als de sportschool. Is er dan alleen maar slecht nieuws?
Natuurlijk niet: door lekker te zwemmen en daarbij een goede ligging en stroomlijn aan te houden werk je al aan een heleboel spieren in je core. Werken aan een lange slag, leren hoe je efficiënt je kracht gebruikt en zorgen dat je niet slordig gaat zwemmen, het werkt allemaal mee aan goed voor de dag komen op het strand. Goed luisteren naar de trainers dus, die mensen weten wel degelijk wat goed voor je is 😉
Lekker voor de dag komen tussen allemaal leuke mensen? Check de zomer-events van Zwemanalyse, nu samengevat in een mooie (klikbare) menukaart.
[1] Weten hoe die eruit zien? Google – en vergelijk!
[2] En tennissers, badmintonners, darters…